اثر بافت خاک بر رشد و تولید صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Bartr. ex Marsh. 77/51) در اراضی جلگه‌ای نور

در دهه­‌های اخیر صنوبرکاری در شمال ایران به‌منظور زراعت چوب­ تا سطح 50 هزار هکتار توسعه یافته و صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Bartre. ex Marsh. 77/51) یکی از گونه‌­های غیربومی تند­رشد کاشته شده در این اراضی است. این پژوهش با هدف انتخاب بسترهای مناسب‌­تر این گونه برای افزایش رشد و تولید چوب انجام شد. در اراضی جلگه­‌ای شهرستان نور، سه عرصه جنگل­‌کاری­ 20 ساله این گونه با بافت خاک سیلتی- رسی- ­لومی، سیلتی- ­لومی و لومی انتخاب شدند. اندازه­‌گیری‌ها در قطعه‌نمونه‌های 400 متر مربعی با چهار تکرار انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌­های کمی و کیفی درختان، تفاوت معنی‌­داری را بین عرصه‌­هایی که دارای بافت­‌های مختلف خاک بودند، نشان داد. درختان در بافت لوم، بیشترین رویش ارتفاعی سالانه (1/27 متر)، بیشترین حجم درخت متوسط (0/956 متر مکعب)، بیشترین متوسط قطر (29/01 سانتی‌­متر)، بیشترین رویه زمینی در هکتار (32/59 متر مربع) و بیشترین حجم در هکتار (443 متر مکعب) را داشتند. متوسط ارتفاع درختان در خاک سیلتی- لومی (24/47 متر) اختلاف معنی­‌داری با ارتفاع در خاک سیلتی- رسی- لومی داشت. رویش قطری و رویه زمینی درختان صنوبر در خاک دارای بافت سیلتی- رسی- لومی نسبت به خاک سیلتی- لومی بیشتر بود. خاک لومی شرایط بهتری را برای رشد و تولید درختان صنوبر فراهم کرده بود. پیشنهاد می‌شود به‌منظور شناخت اولیه از وضعیت رویشگاه و انتخاب کلن و برنامه­‌ریزی اجرای عملیات اصلاحی، حتماً پیش از کاشت، آزمایش خاک انجام شود تا موفقیت صنوبرکاری تضمین و سرمایه­‌گذاری در این راستا با خطر کمتری مواجه شود.